رمزارز پایدار چیست و چه تفاوتی میان انواع مختلف آن وجود دارد؟

محبوبیت رو به افزایش رمزارزهای پایدار

یکی از دلایلی که رمزارزهای پایدار در طول چند سال اخیر بسیار متداول و گسترده شده‌اند، وجود تقاضا برای آن‌هاست. گزارشاتی که ماه نوامبر ۲۰۱۹ منتشر شده نشان می‌دهد که ۹۶ درصد موسسات فعال در حوزه‌ی رمزارزی از رمزارزهای پایدار استفاده می‌کنند، رمزارزهای پایداری که عمدتا توسط ارز فیات پشتیبانی می‌شوند.

گرچه در این گزارش هیچ توضیحی در رابطه با نحوه‌ی استفاده از رمزارزهای پایدار ارائه نشده است، اما به نظر می‌رسد که رمزارزهای پایدار علاوه بر راهکاری جهت دوری از نوسان قیمت بیت کوین، یک جایگزین سریع و ارزان قیمت برای سپرده‌گذاری و برداشت ارز فیات در صنعت رمزارزها هستند. این مورد همچنین یکی دیگر از دلایلی است که باعث شده رمزارزهای پایدار در میان کاربران صرافی‌های رمزارزی به محبوبیت برسند، به ویژه در صرافی‌های رمزارزی که امکان خرید رمزارز با استفاده از ارز فیات وجود ندارد.

در حال حاضر تعداد کمی از رمزارزهای پایدار دارای وضعیت قانونی و تنظیم شده هستند. این رمزارزهای پایدار که از بین آن‌ها می‌توان به دلار جمنای(Gemini Doller) و ترو یو‌اس‌دی(TrueUSD) اشاره کرد، عمدتا روند قانونی شدن را به صورت داوطلبانه انجام داده‌اند. با این وجود، با توجه به اظهارات اخیر آژانس‌های مالی و نظارتی همچون شبکه‌ی اجرایی جرائم مالی(FinCEN) مبنی بر اینکه رمزارزهای پایدار نوعی روش انتقال پول به شمار می‌آیند، این وضعیت نظارتی ممکن است به زودی تغییر یابد.

اگر این اتفاق رخ دهد، کاربران استفاده کننده از رمزارزهای پایدار باید پروتکل‌های شناخت مشتری(KYC) و ضد پولشویی(AML) را پشت سر بگذارند.

انواع رمزارز پایدار

از نظر تعریف، رمزارزهای پایدار نوعی توکن هستند که با در نظر گرفتن ثبات ارزش طراحی شده‌اند. روش دستیابی به این ثبات ارز همان نقطه‌ی ایجاد تفاوت در رمزارزهای پایدار مختلف است.

گرچه در حال حاضر ده‌ها رمزارز پایدار مختلف در بازار رمزارزی وجود دارد، همه‌ی آن‌ها زیرمجموعه‌ی یکی از سه دسته‌ی «رمزارزهای پایدار وثیقه‌ای»، «رمزارزهای پایدار بدون وثیقه» و «رمزارزهای پایدار ترکیبی» قرار می‌گیرند.

رمزارز پایدار وثیقه‌ای(Collateralized Stablecoin)

رمزارزهای پایدار وثیقه‌ای به آن دسته از رمزارزها گفته می‌شود که برای ثبات قیمت خود به دارایی‌های دیگری همچون طلا، ارز فیات و مواردی از این دست وابسته هستند. این نوع رمزارز پایدار نیز خود به چند دسته کلی تقسیم می‌شود که عبارتند از:

رمزارز پایدار با پشتوانه‌ی ارز فیات

ارزش این این نوع رمزارز پایدار به یک یا چند ارز فیات وابسته است. به عنوان مثال تتر اولین رمزارز پایدار بازار بود و توانست مفهوم ارز دیجیتال با پشتوانه‌ی ارز فیات را پایه‌گذاری کند.

با اینکه تتر اکنون بزرگ‌ترین رمزارز پایدار بازار به شمار می‌آید، اما از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۱۴ تا به امروز به دلیل عدم ارائه‌ی اسناد حسابرسی که بتواند وجود پشتوانه‌ی ارزی کافی را ثابت کند، همیشه مورد انتقاد قرار گرفته است. این موضوع در آوریل ۲۰۱۹ و پس از صدور یک حکم از طرف دادستان کل نیویورک علیه شرکت مادر تتر یعنی آی فینکس(iFinex) مورد توجه قرار گرفت. در این حکم ادعا شده بوده که صرافی رمزارز بیت‌فینکس(Bitfinex) از ذخایر تتر برای پرداخت قرض و بدهی‌های خود استفاده کرده است.

این حادثه باعث شد تا تتر از موضع خود یعنی انتخاب اول کاربران در زمینه‌ی رمزارز پایدار، سرنگون شده و جایگاه خود را در فهرست پلت‌فرم کوین‌مارکت‌کپ(CoinMarketCap) نیز از دست بدهد.

گزینه‌های شفاف زیادی وجود دارد

از نظر وجود شفافیت در روند فعالیت، گزینه‌های زیادی را می‌توان جایگزین تتر کرد. به عنوان مثال رمزارز پایدار TrueUSD به تازگی اسناد حسابرسی قابل استناد خود را منتشر کرده که میزان ذخایر ارزی این پروژه‌ی رمزارزی را نشان می‌دهد. دو رمزارز پایدار Paxos Standard و دلار جمنای نیز هردو از طرف مقامات قانونی نیویورک تنظیم و قانون‌گذاری شده‌اند. رمزارز پایدار کم‌تر شناخته شده‌ی USD Coin هم توسط ذخایر مالی نگهداری شده در موسسات مالی پشتیبانی می‌شود.

شایان ذکر است گرچه بسیاری از رمزارزهای پایدار با پشتوانه‌ی ارز فیات تنها به یک ارز خاص وابسته هستند، اما لزوما اینگونه نیست. مثلا برای رمزارز شرکت فیس‌بوک که لیبرا(Libra) نامیده شده است، به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بود که به سبدی از ارزهای فیات متصل باشد.

یکی از جدید‌ترین تحولات فضای رمزارز پایدار با پشتوانه‌ی ارز فیات که می‌تواند اثبات کننده‌ی پیروزی سایر موارد موجود در بازار باشد، مفهوم ارز دیجیتال صادر شده توسط بانک‌های مرکزی یا CBDC می‌باشد. هم بانک مرکزی اروپا و هم بانک مرکزی چین در حال بررسی روند توسعه و عرضه‌ی نسخه‌ی بومی CBDC هستند. گرچه این ایده با انتقادات زیادی روبرو شده، اما صندوق بین‌المللی پول نیز به صورت کاملا محتاطانه اقدام به تصویب و طرفداری از آن کرده است.

منتقدان رمزارزهای مورد حمایت توسط ارزهای فیات همیشه به این واقعیت اشاره می‌کنند که این نوع رمزارز ارزش واقعی خود را از سیستم‌های بانکی متمرکز و پول قرار گرفته در دستان آن‌ها کسب می‌کند، این درحالیست که بانک‌ها اصول اقتصادی رمزارزها را تضعیف می‌کنند. به دلیل این انتقاد‌ها نوع دیگری از رمزارز پایدار به وجود آمد که به پشتوانه‌ی رمزارزهای دیگر فعالیت می‌کنند.

رمزارز پایدار با پشتوانه‌ی رمزارز

این نوع رمزارز پایدار توسط سایر رمزارزها پشتیبانی می‌شود، اما برای اطمینان از عدم نوسان ارزش به دلیل تغییرات قیمت رمزارز مورد استفاده به عنوان ذخیره‌ی ارزی، از پروتکل‌های مختلفی بهره می‌برند. رمزارز پایدار دای(Dai) بزرگ‌ترین و بهترین نمونه‌ی موجود در بازار رمزارزهاست. ارزش توکن‌های دای وابسته به ارزش دلار ایالات متحده است و توسط توکن‌های اتر(ETH) پشتیبانی می‌شود. پروژه‌ی دای ارزش خود را به وسیله‌ی قرارداد‌های هوشمند میکر(Maker) ثابت نگه می‌دارد، قراردادهایی که با ساخت و از بین بردن توکن‌های MKR به نوسان قیمت اتر پاسخ می‌دهند. رمزارز پایدار سینستیکس(Synthetix) نیز همانند رمزارز دای عمل می‌کند و بر پایه‌ی توکن‌های اتریوم ساخته شده است.

البته، رمزارز پایدار با پشتوانه‌ی رمزارز نسبت به رمزارزهای پایداری که با پشتوانی ارز فیات فعالیت دارند، از محبوبیت کم‌تری برخوردار می‌باشند.

 به طور خاص، رمزارزهای پایدار مجهز به پشتوانه‌ی رمزارز که از میکر استفاده می‌کنند، در بین طرفداران مفهوم «غیرمتمرکزسازی» بسیار محبوب هستند و می‌توانند برای کسانی که به دنبال نگهداری توکن‌های اصلی و بزرگ بازار هستند، به عنوان راهی برای کسب درآمد منفعل مورد استفاده قرار بگیرند. با این حال، یکی از نگرانی‌های موجود در رابطه با این نوع رمزارز پایدار این است که اگر به طور ناگهانی یک ریزش قیمت و سقوط ارزش در بازار رمزارزی رخ دهد، احتمال نوسان در ارزش پایدار آن‌ها وجود دارد.

رمزارز پایدار با پشتوانه‌ی دارایی

این نوع رمزارز پایدار به جای استفاده از ارز فیات یا رمزارز، از دارایی‌های فیزیکی با ارزش مانند طلا، نفت، املاک و غیره به عنوان پشتوانه استفاده می‌کند. گرچه این زیرشاخه در بازار رمزارزی نسبتا جدید محسوب می‌شود، اما پتانسیل بسیار زیادی برای پیشرفت و رسیدن به محبوبیت در خود دارد. ارزش این نوع توکن معمولا به ارزش دارایی‌های زیرساختی و اساسی نیز وابسته است.

به عنوان مثال، ارزش رمزارز بومی کشور ونزوئلا که پترو(Petro) نامیده شده، به قیمت نفت این کشور مرتبط است(هر واحد پترو معادل یک بشکه نفت یا حدودا ۶۰ دلار قیمت‌گذاری شده است). رمزارز پاید‌ار نیز نمونه‌ی دیگر است که دیجیکس(Digix) توسط ذخایر طلا پشتیبانی می‌شود.

رمزارزهای پایداری که پشتوانه‌ی دارایی دارند، معمولا کمتر به عنوان واسطه‌ی مبادلات مورد استفاده قرار می‌گیرند و اغلب بدون آنکه نیازی به صندوق نگهداری فیزیکی داشته باشند، به عنوان روشی برای سرمایه‌گذاری و یا مبادله‌ی دارایی‌های اساسی استفاده می‌شوند.

علاوه بر این، از آنجا که رمزارز پایدار با پشتوانه‌ی دارایی مفهوم «حق مالکیت» را به همراه دارند، بسته به حوزه‌ی قضایی فعالیت خود می‌توانند پیامد‌های قانونی یا نظارتی متفاوتی داشته باشند.

رمزارزهای پایدار بدون وثیقه(Non-Collateralized Stablecoins)

این توکن‌ها به عنوان رمزارز پایدار الگوریتمی نیز شناخته می‌شوند و به هیچ دارایی دیگری وابسته نیستند. از آنجا که برای به حداقل رساند سطح نوسان، ارزش واقعی و قیمت این نوع رمزارز پایدار بر اساس میزان عرضه و تقاضا مشخص می‌شود، معمولا می‌توان آن را با ارز فیات صادر شده توسط بانک‌های مرکزی مقایسه کرد. تفاوت بین این نوع رمزارز پایدا‌ر و ارزهای فیات موجود این است که بانک‌های مرکزی تعیین کننده‌ی میزان ذخیره‌‌ی ارزهای فیات هستند، درحالیکه رمزارز پایدار بدون وثیقه این کار را به وسیله‌ی یک الگوریتم یا مدل غیرمتمرکز وابسته به رای نگه‌دارندگان توکن انجام می‌دهد.

این مدل رمزارز پایدار نسبت به سایر مواردی که در ابتدای مقاله معرفی شد، کمتر شناخته شده هستند. رمزارز پایدار بیت‌بی(BitBay) یکی از نمونه‌های موجود در بازار است که الگوریتم کنترلی را با فعالیت بر اساس رای کاربران ترکیب کرده است.

شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم محبوبیت این نوع رمزارز نسبت به سایر رمزارزهای پایدار این باشد که در دستیابی به مفهوم «ثبات ارزش» شکست خورده‌اند. به عنوان مثال رمزارز پایدار نوبیتس(NuBits) که یک رمزارز پایدار بدون وثیقه‌ی تحت کنترل DAO بود، پس از اینکه چندین مرتبه ثبات قیمت و اتصال ارزش خودش را با دلار ایالات متحده را از دست داد، شکست خورد.

عدم وجود اندوخته و پشتوانه بدان معناست که هیچ چیزی برای جلوگیری از کاهش ناگهانی تقاضا وجود ندارد، در نتیجه همواره احتمال شکست و از دست دادن ارزش نیز وجود خواهد داشت.

رمزارزهای پایدار ترکیبی(Hybrid Stablecoins)

رمزارزهای پایدار ترکیبی ادعا می‌کنند که با ارائه‌ی ترکیبی از راهکارهای مختلف از جمله وجود پشتوانه‌ی ذخیره شده و همچنین استفاده از الگوریتم‌های خاص برای جلوگیری از نوسان ارزش، بهترین ویژگی‌های موجود برای رمزارزهای پایدار را در خود جای داده‌اند. با این حال، ساختار این نوع رمزارز پایدار در اغلب موارد بسیار پیچیده است.

بوریل(Boreal) رمزارز پایدار صادر شده توسط آروراداعو(Auroradao که اکنون تحت نام IDEX فعالیت می‌کند) یک نمونه‌ رمزارز پاید‌ار ترکیبی است. این رمزارز پایدار با استفاده از ذخایر و وام‌های مبتنی بر اتریوم پشتیبانی می‌شود، درحالیکه قیمت آن توسط بانک غیرمتمرکز اکوسیستم IDEX مدیریت می‌شود.

نمونه‌ی دیگر رمزارز پایدار ترکیبی ساگا(Saga) نام دارد که نسبت به بوریل متمرکزتر بوده و به تازگی راه‌اندازی شده است. این پروژه‌ی جاه طلبانه به عنوان یک رقیب سرسخت برای لیبرا معرفی شده و یک تیم مشاوره‌ی قوی در اختیار دارد که افراد بزرگی همچون مایرون شولس(Myron Scholes برنده‌ی جایزه‌ی نوبل در زمینه‌ی اقتصاد) در آن فعالیت می‌کنند.

توکن‌های ERC-20 ساگا به دارایی ذخیره‌ی ارزی صندوق بین‌المللی پول(IMF SDR) متصل بوده و در ابتدای فعالیت خود توسط این ذخایر ارزی پشتیبانی می‌شود. با این حال، توسعه‌دهندگان این پروژه پیشاپیش اعلام کرده‌اند که با گذشت زمان ارزش این توکن‌ها صرفا توسط قرارداد‌های هوشمند زیرساختی تعیین خواهد شد.

حرف آخر

فضای رمزارزهای پایدار به سرعت در حال پیشرفت و تکامل است؛ با این حال بعید به نظر می‌رسد که بازار رمزارزی بتواند توکن‌های پایدار جدید، به ویژه پروژه‌هایی که طی دو سال گذشته معرفی شده‌اند و پشتوانه‌ی ارز فیات دارند را همچنان حفظ کند. شاید قانون‌گذاری باعث شود که برخی از این پروژه‌های نوظهور دچار مشکل شده و از بین بروند، و شاید بازار رمزارزی و کاربران آن وارد بازی شده و رمزارزهایی که محبوبیت کم‌تری دارند را از میان بردارند. در هر صورت، به نظر می‌رسد که به عنوان یک کلاس دارایی برای رمزارزهای پایدار شور و اشتیاق زیادی وجود دارد، این بدان معناست که توکن‌ها موفق شانس زیادی برای پایدار ماندن در بازار و ادامه‌ی فعالیت را دارند.

نظر شما در رابطه با انواع رمزارز پایدار چیست؟ بهترین نوع رمزارز پا‌یدار از نظر شما کدام است؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.