- تسلط دلار آمریکا به عنوان ارز بین المللی در آفریقا توسط روشهای نوظهور پرداخت در آفریقای به چالش کشیده شده است. در گذشته و در سال 2013، درصد کمی از 1.2 میلیارد دلار معاملات این قاره از طریق ارزهای محلی و یا گوشی موبایل و شاید رمزارزها انجام میشد. اما هم اکنون این وضعیت در حال تغییر است.
با کاهش تسلط دلار، معاملات دیجیتالی افزایش مییابد
زمانی پیش از آنکه طلا با پول کاغذی جایگزین شود، ارز رایج جهان به شمار میرفت. پس از جنگ جهانی دوم، به دلیل قدرت و پایداری دلارِ ایالات متحدهی آمریکا، به ارز پشتیبان سیستم ذخیرهی ارز جهان تبدیل شد. اما این شروع یک تغییر است.
بر اساس گزارش جدید سوئیفت(SWIFT)، دلار آمریکا در حال از دست دادن تسلط و هژمونی خود به عنوان ارز رایج بین کشورهای آفریقایی است، بر این اساس، سهم استفاده از دلار آمریکا در پرداختها از 50 درصد درسال 2013 به 45.1 درصد در سال 2017 کاهش یافته است.
برای پرداختهای فرامرزی، بسیاری به ارز ملی خود روی آورده و برخی دیگر از پول سیستم موبایلی(که در آفریقا باmobile money بهتر شناخته میشود) استفاده میکنند. پرداختها با استفاده از فرانک(XOF) کشورهای غربی آفریقا (که توسط 8 کشور آفریقایی استفاده میشود)، از 4.4 درصد در سال 2013 به 7.3 درصد در سال 2017 افزایش یافت، در حالی که تراکنشهای کشورهای جنوب آفریقا با استفاده از واحد پولی رَند(ZAR) از 6.3 درصد به 7.2 درصد افزایش یافته است.
این گزارش که روشهای پرداخت سنتی را در مقابل جریانهای مالی در آفریقا نشان میدهد، تاکید میکند که از سال 2014، تغییری در درصد حسابهای مالی سنتی کشورهای جنوب صحرای آفریقا(Sub-Saharan Africa) رخ نداده است.
اما درصد تعداد کاربران حسابهای سیستم موبایلی با افزایش دوبرابری به 21 درصد رسیده است. این واقعیت را میتوان در افزایش پرداختهای مالی از طریق سیستم موبایلی از 5.5 درصد در سال 2013 به 6.4 درصد در سال 2017 مشاهده کرد.
سوئیفت که 11500 شرکت مالی را در 200 کشور به یکدیگر متصل میکند، پیشبینی میکند تکنولوژی مالی «نقش مهم و رو به افزایشی در چشم انداز مالی آفریقا بازی خواهد کرد.»
سوئیفت در آخرین گزارش خود با عنوان «پرداختها در آفریقا: نگاهی به جریان معاملات آفریقا» یا « Africa Payments: Insights Into African Transaction Flow» گفته است: «در حالی که دلار آمریکا همچنان غالب است، در حال از دست دادن سهم خود در معاملات است.»
تقریبا 20 درصد (در چهار سال پیش 16.7 درصد) از «تمامی پرداختهای تجاری فرامرزی با استفاده از ارز آفریقایی صورت میگیرد.» این موضوع نشان میدهد که «کالا و خدمات بیشتری در میان کشورهای آفریقایی خرید و فروش میشود.»
پرداختهای اعتباری درون قارهی آفریقا نیز از 10.2 درصد در سال 2013 به 12.3 درصد در سال 2017 افزایش یافته است، و نشان میدهد که «تعداد روز افزون این نوع پرداختها، بجای بانکهای مشخص خارجی از طریق بانکهای آفریقایی پاسخ داده میشود.»
منطقه طلایی رمزارزها
مشخص کردن روش اصلی پرداختهای فرامرزی در آفریقا و در آینده دشوار است. اما روند کنونی به افزایش پرداختهای برپایهی موبایل اشاره دارد.
اطلاعات سوئیفت نشان میدهد که تقریبا 6.4 درصد از تمامی تراکنشهای ورودی و خروجی در آفریقا با چیزی غیر از ارز فیات انجام میشود. این نوع تراکنشها، پرداختهای دیجیتالی فرد به فرد در تلفن همراه را شامل میشود که ممکن است با گسترش آن رمزارزها را نیز تحت پوشش قرار بدهد، اما الزاما در دادههای اصلی لحاظ نمیشود.
بیش از دوازده کشور آفریقایی در دو سال گذشته با استفاده از یک عملیات متمرکز رمزارزی به رمزارزها روی آوردهاند، هرچند که موضع قانونگذاری در این موضوع تاکنون نامشخص است.
بر اساس گزارش انجمن GSM، که اوپراتورهای موبایل را در سراسر جهان نمایندگی میکند، 725 میلیون مشترک تلفن همراه تا سال 2020 در آفریقا وجود خواهد داشت، توسعهای که پیشنیاز اساسی پذیرش و گسترش رمزارزها و افزایش تجارت درون قارهای در آفریقا است.
سوئیف اشاره کرده است: «با استفاده از سیستم موبایلی و دیگر خدمات مالی دیجیتالی مردم میتوانند پول را به شکل امن ذخیره کرده و آن را به راحتی و با کارمزدهای کوچکی که توسط خدمات دهندگان اخذ میگردد خرج کنند.»
تغییر دینامیک تجارت در آفریقا
این گزارش زمانی ارائه شده است که بیشتر کشورهای آفریقایی در زیرساخت بازار مالی(FMIs) که بسیاری از کشورهای درون این قاره را به یکدیگر متصل خواهد کرد، سرمایهگذاری میکنند. سیاستگذاران متوجه شدند که سیستمهای پرداخت و دیگر زیر ساختها برای رشد اقتصادی ضروری است.
در ابتدای سال جاری، مقامات کشورهای آفریقایی، بزرگترین توافقنامهی تجارت آزاد این قاره را از زمان ایجاد سازمان تجارت جهانی در سال 1995، اجرایی کردند.
بانک توسعهی آفریقا(The African Development Bank) انتظار دارد که ایجاد منطقهی تجارت آزاد، تجارت بین کشورهای آفریقایی را به 35 میلیارد دلار در هر سال افزایش دهد و تا سال 2022، موجب 52 درصد افزایش معاملات داخل قارهای و کاهش 10 میلیارد دلاری واردات خارج از قارهی آفریقا گردد. این تلاشها جریان تراکنشهای درون قارهی آفریقا را افزایش داده و اثرات آن با تغییر استفاده در ارز احساس خواهد شد.
بهنظر شما استفاده از رمزارزها در آیندهی آفریقا چه جایگاهی خواهد داشت؟ نظر خود را به صورت کامنت با ما در میان بگذارید.