برخلاف پول فیات(یا همان ارز دولتی)، رمزارزها تنها توسط اعضای یک جامعهی خاص و یا شبکهی فعالی که آن را به عنوان یک منبع ذخیرهی ارزش یا واسطهای برای مبادله قبول دارند به رسمیت شناخته میشود.
بنابراین، مشروعیت هر رمزارزی صرفا بر اساس توافق اعضا یک شبکهی خاص میباشد. از آنجایی که رمزارز هیچ پشتوانهی دولتی ندارد، ارزش آن بسیار ناپایدار و براساس حدس و گمان است. اگه کسی بخواهد که رمزارز داشته باشد، دو انتخاب پیش روی خودش دارد: یا از صرافیهای رمزارزی رمزارز مورد نظر خود را خریداری کرده و یا آن را ایجاد کند.
بیتکوین، بیتکوین کش، ریپل، اتریوم، زیکش، لایتکوین، مونرو و رمزارز دش از معروفترین و محبوبترین رمزارزهای بازار به شمار میآیند.
تاکنون هیچ کدام از رمزارزها به عنوان پول فیات معرفی نشدهاند؛ با این وجود، افراد پیشرو در این صنعت معتقداند که در آینده رمزارزها جایگزین پولهای واقعی خواهند شد.
در ترکیه، ادارهی امور مذهبی(Diyanet) اخیرا اعلام کرده است به دلایلی از جمله قیمتگذاری بر پایهی حدس گمان، انکان استفاده در فعالیتهای غیرقانونی همچون پولشویی و همچنین عدم نظارت و بازرسی دولتی بر ارزها دیجیتال، این ارزها غیر اسلامی محسوب میشود.
در مصر، مفتی اعظم با اعلام اینکه رمزارزها بسیار شبیه به قمار هستند و ممکن است در فرایندهای پولشویی و قاچاق مورد استفاده قرار بگیرند، رمزارزها را ممنوع اعلام کرده است. وی همچنین اظهار داشته است که رمزارزها حقوق دولت را تحتالشعاع قرار میدهند، چرا که «ضرب و صدور» ارز یک «حق مطلق» برای موسسات پولی و یکی از وظایت خاص دولتها محسوب میشود.
در عربستان سعودی، یکی از روحانیون محبوب اخیرا اعلام کرده است که رمزارزها در اسلام ممنوع هستند زیرا اساس آنها مبهم است و باعث تسهیل فعالیتهای غیرقانونی همچون پولشویی و غیره میشوند.
با تمام این تفاسیر میتوان گفت که استدلالهای ضد صنعت رمزارزی عبارتند از:
- رمزارزها مبهم هستند
- مبنا و قیمتگذاری آنها بر پایهی حدس و گمان است
- باعث تسهیل فعالیتهای غیرقانونی مختلف میشوند
- توسط هیچ دولتی صادر نشدهاند
بانک مرکزی عربستان سعودی و امارات متحدهی عربی در مورد رابطه داشتن با رمزارزها، به شهروندان هشدار دادهاند؛ با این حال در این کشورها از سمت دولت ممنوع اعلام نشدهاند.
در آفریقای جنوبی، محققان اسلامی به نفع رمزارزها حکم صادر کردهاند، زیرا از نظر آنها صنعت رمزارزی از لحاظ اجتماعی قابل قبول بوده و به صورت روزمره مورد استفاده قرار میگیرد.
در اندونزی، محمد ابوبکار(Muhammad Abu-Bakar) یکی از اندیشمندان اسلامی، اعلام نموده که بیتکوین از نظر اسلامی مجاز است. وی اشاره کرده است که کشور آلمان بیتکوین را به عنوان یک ارز قانونی معرفی کرده است، از این رو آن را در کشور آلمان «پول اسلامی» نامیدهاند. همچنین، بسیاری از مردم و تجار این کشور بیتکوین را به عنوان یک واسطهی مبادله در تراکنشهای خود قبول میکنند. بنابراین، میتوان بیتکوین را به عنوان یک پول معمولی و اسلامی در نظر گرفت.
در انگلستان، محققان اسلامی فعال در مسجد رمضان(Masjid Ramadan واقع در لندن) اعلام کردهاند که مسلمانان میتوانند زکات خود را با استفاده از بیتکوین و اتریوم نیز پرداخت نمایند. زید الخیر(Zayd al Khair) یکی از محققان اسلامی فعال در این مسجد، اعلام کرده است که پول و ارزها نه غیرمجازاند و نه مجاز اعلام شدهاند؛ اگر پول یا ارز تحت قوانین موجود به صورت قانونی داد و ستد شوند، مجاز میباشند.
در دبی، یک استارتآپ اقدام به صدور رمزارزهایی با پشتوانهی طلا کرده است. از آنجایی که اقتصاد اسلامی بر فعالیتهای اقتصادی واقعی مبتنی بر داراییهای فیزیکی تاکید میکند، این استارتآپ نیز قصد دارد که صنعت رمزارزی را اسلامی کند.
شرکتهای دیگری نیز در این راستا اقدام کردهاند و رمزارزهایی با پشتوانهی داراییهای فیزیکی صادر نمودهاند. به عنوان مثال، تکتک رمزارزهایی که توسط OneGram صادر شدهاند، توسط یک گرم طلای ذخیرهشده پشتیبانی میشود.
در حقیقت، شرکت مشاورهای Al Maali که مقر آن در دبی واقع شده است و تعیین کنندهی اسلامی بودن یا نبودن یک ابزار مالی است، اخیرا تصریح کرده که رمزارزهای صادر شده توسط OneGram با تمامی استانداردهای اسلامی مطابقت دارند.
در مالزی، یک پلتفرم با نام HelloGold رمزارز جدیدی صادر نموده که توسط طلا پشتیبانی میشود. این رمزارز جدید توسط شرکت مشاورهای Amanie Advisors که مقر آن در کوالالامپور واقع شده، کاملا اسلامی شناخته میشود.
با تمام این تفاسیر میتوان گفت که استدلالهایی که به نفع صنعت رمزارزی اظهار شدهاند عبارتند از:
- رمزارزها از لحاظ اجتماعی قابل قبول هستند
- به صورت روزمره مورد استفاده قرار میگیرند
- تا زمانی که تحت قوانین موجود مورد استفاده قرار میگیرند، قانونی محسوب میشوند
- اگر توسط دارایی فیزیکی پشتیبانی شوند، قانونی محسوب میشوند.
بسیاری از محققان اسلامی با پیچدگیهای صنعت رمزارزی آشنایی ندارند. در این بازار رمزارزهای مختلفی با کاربردهای متفاوت وجود دارد، از این رو نمیتوان برای همهی آنها یک حکم واحد و مناسب ارائه کرد.
محققان اسلامی نیاز دارند تا درکشان نسبت به صنعت رمزارزی و تکتک ویژگیهای خاص آن را افزایش دهند تا در نهایت حکم مجاز بودن یا نبودن آنها را مورد به مورد بررسی کنند. در عین حال، این محققان میتوانند احکام مختلفی را که توسط محققان اسلامی مطرح شدهاند را مطالعه کنند و سپس به آنچه که متقاعد کنندهتر است رجوع کنند.
نظر شما در رابطه با رویکردهای متفاوت محققان اسلامی در رابطه با رمزارزها و استفاده از آنها چیست؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.