کمیسیون معاملات قراردادهای آتی کالای آمریکا(CFTC) در 27 نوامبر، «مبانی اولیه‌ی قراردادهای هوشمند» که حاصل بخش آزمایشگاه(LabCFTC) این کمیسیون می‌شود را منتشر کرد. این مبانی که قراردادهای هوشمند را به طور کامل ارزیابی می‌کند در 32 صفحه ارائه شده است؛ در این مطلب خلاصه‌ای از نکات برجسته‌ی این مقاله را بررسی می‌کنیم.
مروری بر قراردادهای هوشمند
- قرارداد هوشمند(Smart Contracts)، ممکن است المان‌های الزام آور یک قرارداد(به عنوان مثال: پیشنهادات، توافقات و ملاحظات) را یک‌پارچه کرده و یا به‌سادگی بخش‌های مشخصی از قرارداد را اجرا نماید. در حقیقت قرارداد هوشمند، ایجاد برنامه‌های کامپیوتری خود اجرا شونده در زمان و یا شرایط مشخص(همانند: تحویل دارایی، شرایط آب و هوایی و یا تغییر در نرخ مرجع) را امکان‌پذیر می‌کند.
- یک قرارداد هوشمند لزوما هوشمند نیست.
- یک قرارداد هوشمند ممکن است الزاما یک قرارداد قانونی نباشد.
- ویژگی‌های کلیدی یک قرارداد هوشمند عبارتند از امضا‌های دیجیتالی(کلید‌های رمزنگاری شده‌ی محرمانه که توسط طرفین قرارداد به منظور تایید مشارکت و پذیرش شرایط توافق شده، نگهداری می‌شوند)، اوراکل(Oracles)(شبکه‌ی مورد توافق طرفین-مرجع تایید شده‌ی داده‌ها) و اجرای قرارداد(برای مثال؛ پرداخت بدون هیچ اقدامی از سوی طرفین قرارداد).
- به دلیل تمرکز‌زدایی، مستندات قراردادهای هوشمند بر روی تمامی گره‌های شبکه پراکنده می‌شود، این ویژگی از ایجاد تغییرات غیر مجاز و یا خارج از توافق طرفین، جلوگیری می‌کند.
- بلاکچین دیتابیسی است که به طور پیوسته با مستندات دائمی(بلاک‌ها) رشد می‌کند، این بلاک‌ها توسط روش‌های رمزنگاری به یکدیگر مرتبط و ایمن شده‌اند.
- «سیستم‌های پرداخت با یک تماس»، «اپلیکیشن‌های انتقال آنی پول»، «دستگاه‌های خودپرداز(ATM)» و ماشین‌های خرید(دستگاههایی که در مکان‌های عمومی قرار گرفته و با دریافت پول خوراکی و یا نوشیدنی عرضه می‌کنند) فرآینده‌هایی در زندگی روزمره هستند که همانند قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند.
- مزایای بالقوه‌ی قراردادهای هوشمند عبارتند از: «استاندارد‌سازی»؛ «امنیت»؛ «اقتصاد و سرعت»؛ «نوآوری در کسب و کار»؛ «نوآوری در قانون گذاری» و «اطمینان».
- «قراردادهای بیمه خود اجرا شونده»؛ «اجاره‌ی خودرو» و «معاملات اعتباری» نمونه‌هایی از کاربرد‌های ممکن برای قراردادهای هوشمند هستند.
- ویتالیک بوترین(Vitalik Buterin)، خالق اتریوم قراردادهای هوشمند را به صورت زیر تعریف می‌کند:
قرارداد هوشمند مکانیزمی است شامل دارایی‌های دیجیتالی که در آن بخشی یا کل طرف‌های قرارداد، دارایی‌های خود را در این قرارداد وارد می‌کنند، سپس این دارایی‌ها بر اساس رابطه‌ای از داده‌های مشخص که در زمان شروع قرارداد مشخص نیست، بین طرفین قرارداد توزیع می‌شود. Vitalik Buterin
چالش‌ها و خطرات
برای هر سود بالقوه، خطر بالقوه‌ای نیز وجود دارد. برای مثال، اگر چه قراردادهای هوشمند پتانسیل «افزایش فعالیت و بهره‌وری بازار را داراست» می‌توان از آن‌ها به منظور «دور زدن غیر قانونی قوانین و پروتکل‌ها» استفاده نمود.
ریسک‌های عملیاتی
- ممکن است در زمانی که شرایط به درستی پیش نمی‌رود، قراردادهای هوشمند پشتیبانی/حفاظت کافی و یا مناسبی نداشته باشند.
- قراردادهای هوشمند ممکن است به سیستم‌های دیگری برای برآورده ساختن شرایط قرارداد نیاز داشته باشند. ممکن است آسیب پذیری‌هایی در این سیستم‌ها وجود داشته باشد که از عملکرد مطلوب قرارداد هوشمند جلوگیری کند.
- در صورت نقص عملیاتی، ممکن است راه‌کار‌ها محدود و یا ناممکن باشند و امکان از دست رفتن دارایی‌های دیجیتالی وجود خواهد داشت.
ریسک‌های فنی
- وجود آسیب‌پذیری نرم افزاری غیر عمدی.
- خطای انسانی در برنامه نویسی.
- واگرایی و یا فورک(Fork) بلاکچین‌ها: این رویداد می‌تواند چند قرارداد هوشمند را به وجود آورد، در حالی که تنها یک قرارداد وجود دارد؛ و یا عملکرد قرارداد هوشمند را مختل نماید.
- شکست‌های تکنولوژی: قطع سرویس اینترنت، ناسازگاری رابط کاربری و یا توقف فعالیت سرور‌های کامپیوتری.
تقلب و دستکاری
- وجود کد‌های مخرب در قراردادهای هوشمند.
- احتمال دستکاری در یک قرارداد هوشمند با قرار دادن بک‌دور(Backdoor) و یا کلید‌های توقف(Kill Switches) در کُد قرارداد و یا شناخت کامل از واکنش آن نسبت به یک ورودی و یا رویداد خاص وجود دارد.
- ممکن است Oracleها اطلاعاتی را پذیرفته و یا منتشر نمایند که برای برخی از طرفین قرارداد عواقبی را در پی داشته باشد که در هنگام آغاز قرارداد انتظار نداشتند.
نظر شما در مورد قراردادهای هوشمند چیست؟ آیا برای استفاده در امور اداری و روزمره به توسعه نیاز دارند؟ نظر خود را به صورت کامنت با ما درمیان بگذارید.
