بخش اول از سری مقالات «ظهور اینترنت و انقلاب بلاک‌چین»

مارک توین(Mark Twain) یک بار گفت که «تاریخ خودش را تکرار نمی‌کند، بلکه نظم به خود می‌گیرد». در سری مقالات «انقلاب اینترنت و ظهور بلاک‌چین» قصد داریم تا شباهت‌های بین‌ اینترنت و بلاک‌چین را پیدا کرده و به جامعه‌ کمک کنیم تا چرخه‌ی زندگی بلاک‌چین و آینده‌ی این صنعت نوظهور را بهتر درک کنند.

اولین محصولات موفق در انقلاب اینترنت و بلاک‌چین در واقع آن‌هایی بوده‌اند که نکته‌های فنی و اصلی این فناوری‌ها را بیرون کشیده و برای اولین پذیرندگان خود راحتی و آسایش را به همراه داشتند. بنابراین در این بخش به بحث در مورد ریشه‌ی اینترنت و برخی از محصولات که در طول چرخه‌ی اولیه فناوری توانستند سریعا محبوب شوند، پرداخته شده است.

جالب است که بدانید در روز‌های اولیه شکل‌گیری اینترنت، کمپانی‌های بزرگ آن زمان از جمله مایکروسافت(Microsoft) و کامکست(Comcast) بر روی موضوعات اشتباه تمرکز داشتند و معتقد بودند که آینده از آن تلویزیون و بزرگراه ممتاز اطلاعات خواهد بود. بزرگراه ممتاز اطلاعات یا SuperHighway در واقع ایده‌ی یک تلویزیون هوشمند تعاملی بود که به مشتریان اجازه می‌داد بدون خروج از منزل اقلام مورد نیاز خود را خریداری کرده، از طریق گفتگوی تصویری با یکدیگر ارتباط برقرار کرده، فیلم اجاره کرد، دقیقا همان کار‌هایی که امروزه شما می‌توانید با رایانه‌های خودتان انجام دهید و نه تلویزیون.

این پیگیری مسیر اشتباه به این جهت رخ داد که در آن زمان رایانه‌ها در مقایسه با تلویزیون کم‌تر پذیرفته شده بودند، تلویزیون‌هایی که بیش از ۶۰ سال از حضور آن‌ها در جامعه می‌گذشت و تقریبا در هر خانه‌ای حضور داشتند. علاوه بر این، اولین نسخه‌ی وب برای استفاده‌ی عمومی در نظر نگرفته شده بود، بلکه برای درک سیستم‌های یونیکس(Unix) و خط فرمان‌ها(Comand Lines) عرضه شده بود.

در واقع اینترنت در دوران جنگ سرد به عنوان یک سیستم ارتباطی نظامی معرفی شد که می‌توانست در مقابل حملات هسته‌ای(ARPANET) مقاومت کند. چندی بعد این فناوری توسط دارپا(DARPA سازمان تحقیق و توسعه‌ی نظامی ایالات متحده) به عنوان یک بحث تحقیقاتی و پلت‌فرم نظرسنجی در مراکل آکادمیک و تحقیقاتی دانشگاهی به کار گرفته شد. چیزی که مردم در آن زمان درک نکرده بودند، این بود که ایده‌ی بزرگراه ممتاز اطلاعات در همان زمان نیز وجود داشت، اما به جای اینکه بر روی یک محصول موفق که توانسته بود راحتی را برای عموم مردم به ارمغان آورده و به آن‌ها دسترسی عمومی به فناوری‌های جدید را ممکن کند(تلویزیون)، این ایده در رایانه در حال شکل گیری بود.

اولین مرورگر جهان

در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰، یک دانشجوی نیمه وقت مرکز ملی نرم‌افزار‌های سوپرکامپیوتر(NCSA) با نام مارک اندرسن(Marc Andreessen) متوجه‌ی وجود امکان ارائه‌ی اینترنت به عموم مردم شد و قصد داشت تا یک مرورگر ساده‌تر و کاربر پسند‌تر را بسازد که به کاربران عادی نیز اجازه دهد به راحتی بتوانند کامپیوتر خود را در اینترنت جهت دهی کنند؛ این مرورگر پس از مدتی با نام Mosaic منتشر شد. از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۴ تعداد وب‌سایت‌های فعال از چند صد مورد به بیش از ده‌ها هزار صفحه رسید و مرورگر Mosaic نیز با در اختیار داشتن بیش از ۳ میلیون کاربر، سریعا به بزرگ‌ترین رخداد اینترنت تبدیل شد.

به عبارتی می‌توان گفت که Mosaic توانست طی یک رابطه‌ی «اول مرغ یا اول تخم‌ مرغی» باعث پذیرش سریع وب شود، زیرا این نرم‌افزار واقعا توانست دسترسی عمومی به فناوری اینترنت را ممکن سازد.

مارک اندرسن پس از آن در سال ۱۹۹۴ مرورگر اینترنتی Netscape  را معرفی کرد. البته این نرم‌افزار تحت مالکیت یک کمپانی خصوصی جهت سودآوری و درآمد توسط او معرفی شد. مرورگر Netscape  توانست طی ۱۸ ماه بیش از ۳۸ میلیون کاربر فعال را به خود جذب کرده و رکوردهای جدید به ثبت برساند. این شرکت لقب اولین کمپانی دات‌کام(dot-com) و رکورد سریع‌ترین پیشرفت در تاریخ را به خود اختصاص داد. سیلیکون ولی(Silicon Valley) و وال‌استریت(Wall Street) به سرعت از موفقیت چشم‌گیر Netscape  فریفته شدند، روندی که نهایتا موجب «انفجار بزرگ اینترنت» شد، روندی که در آن حجم زیادی از استارت‌آپ‌های مرتبط به فناوری مسیر مشابهی را دنبال می‌کنند.

Coinbase اولین صرافی رمزارزی

در دنیای بلاک‌چین نیز بیت‌کوین(BTC) اولین کاربرد این فناوری بود و موج اول کاربران آن نیز بیشتر به جاه‌طلبی فنی علاقه داشتند. در روز‌های اولیه ظهور رمزارزها، راه ساده‌ای وجود نداشت که عموم مردم بتوانند به رمزارز بیت‌کوین دسترسی داشته و آن را مبادله کنند.

سپس در سال ۲۰۱۱ صرافی Coinbase شکل گرفت، که توانست ۳ مشکل بزرگ و عمده را حل کند: ذخیره‌سازی، ارسال و دریافت، و همچنین مبادله‌ی مستقیم ارزهای فیات و رمزارز.

Coinbase توانست با قابل دسترس‌تر کردن رمزارزها برای عموم مردم، سریعا توانست برای سرمایه‌گذاران صنعت رمزارزی به یک شاهراه اصلی بدل شود. این صرافی با در اختیار داشتن بیش از ۱۳ میلیون کاربر فعال تا پایان سال ۲۰۱۷، به اولین تک‌شاخ صنعت رمزارزی و گل سرسبد آن تبدیل شد.

موفقیت Coinbase نیز به همان شیوه‌ای بدست آمد که مروگر‌های Mosaic و Netscape به آن دست یابند، یعنی به یک تکنولوژی کمک کرد تا با استفاده از یک محصول کاربر پسند سریعا قابل دسترس شده و مشکلات فنی مربوط به مالکیت رمزارزها را از سر راه برداشت.

علاوه بر مرورگر Mosaic، شرکت بزرگ Yahoo که در سال ۱۹۹۵ تاسیس شد نیز یکی دیگر از نمونه‌های موفق است که توانست در مدت زمان کوتاهی به محبوبیت چشم‌گیر برسد، زیرا این شرکت توانست با ارائه‌ی اطلاعات مهم به کاربران، راحتی را برای آن‌ها به ارمغان آورد.

زمانی که هر روز وب‌سایت‌های جدیدی شروع به کار می‌کردند، دو دانشجوی دکترا از دانشگاه استندفورد(Stanford) به نام‌های جری یانگ(Jerry Yang) و دیوید فیلو(David Filo) به عنوان یک سرگرمی روند جمع‌آوری، مبادله و انتشار لینک وب‌سایت‌های مورد علاقه‌ی خود را آغاز کردند. آن‌ها خبر نداشتند که فهرست راهنمای آن‌ها برای اولین کاربران اینترنت ارزش زیادی دارد و توانسته به سرعت محبوب شود. این فهرست به چنان محبوبیتی رسید که مرورگر Netscape با آن همه محبوبیت و پایگاه کاربری، نهایتا صفحه‌ی Yahoo را به مرورگر خود افزود.

شکل‌گیری CoinmarketCap

در صنعت بلاک‌چین نیز گرچه یک موتور جستجوی عمومی جهت بررسی تراکنش‌های مختلف بلاک‌چینی نمی‌تواند برای کاربران روزانه‌ی این صنعت مفید واقع شود، اما وجود یک فهرست داشبورد(dashboard listing) و ردیابی تمام رمزارزهای موجود می‌تواند برای اولین کاربران این صنعت مفید واقع شود.

از این رو در جهان رمزارزی پلت‌فرم CoinMarketCap بیشترین شباهت را به یاهو دارد، زیرا به کاربران خود اجازه می‌دهد به سادگی محبوب‌ترین رمزارزها و لینک‌های موجود مرتبط با این صنعت را پیدا کنند. این پلت‌فرم که در سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی شد، تنها چند رمزارز را پشتیبانی می‌کند و با چند صرافی محدود همکاری داشت، اما امروز به پلت‌فرم معتبر و بزرگی تبدیل شده که بیش از ۱۶۰۰ رمزارز مختلف و ۲۰۰ صرافی را تحت پوشش قرار داده و به یکی از محبوب‌ترین وب‌سایت‌های مبادله‌گران رمزارزی تبدیل شده است. با توجه به اطلاعاتی که اخیرا منتشر شده، وب‌سایت CoinMarketCap با در اختیار داشتن بیش از ۶۰ میلیون بازدیدکننده‌ی منحصر به فرد از آغاز سال ۲۰۱۸ تا به امروز، رتبه‌ی ۱۷۴ام پربازدید‌ترین وب‌سایت جهان را به خود اختصاص داده است.

در نهایت، می‌توان گفت که فقدان پذیرش اولیه و موانع فنی متعدد پتانسیل‌های اینترنت را پنهان کرده بود، روندی که باعث شد کمپانی‌های بزرگ نیز پتانسیل‌های نهفته‌ی آن را دست کم گرفته و بر روی بازار موجود تلویزیون تمرکز کنند. اولین محصولات موفق در طول انقلاب اینترنت و بلاک‌چین، اولین چیزهایی بودندن که توانستند حجم زیادی از اجزاءهای فنی را به خود جذب کرده، و نهایتا یک دسترسی کاربر پسند به فناوری‌های جدید ارائه کرده یا باعث شوند که دسترسی موج اول کاربران به این فناوری‌ها ساده‌تر شود.