در حقیقت، باید تذکر داد که شیوع این بیماری به طور بالقوه میتواند یکی از بدترین و سنگینترین بحرانهای مالی تاریخ بشریت را به وجود آورد. این وضعیت تاجایی خطرناک است که برخی فکر میکنند ویروس کرونا میتواند وضعیت اقتصاد جهان را به سقوط وال استریت در سال ۱۹۲۹، حباب داتکام در سالهای ۲۰۰۰ و یا سقوط اقتصاد جهان در سال ۲۰۰۸، و حتی بدتر از آنها برساند.
شاخص نوسان به اوج رسید
شاخص نوسان(VIX) که با نام «شاخص ترس» نیز شناخته میشود، در روز ۱۲ مارس به بالاترین حد خود رسید، تاجایی که به راحتی میتوان آن را با اعداد و ارقام مربوط به سقوط اقتصادی سال ۲۰۰۸ مقایسه کرد.
در واقع، اغلب داراییهای مالی طی روزهای گذشته با سقوط ارزش نسبی همراه بودهاند. این سقوط ارزش و ضرر مالی سنگین برای سرمایهگذاران سراسر جهان باعث شد تا روز پنجشنبه به نام «پنجشنبهی سیاه» نامگذاری شود.
شایان ذکر است که در جریان بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ نیز طلا پس از آغاز اولین نشانههای مربوط به بحران مالی، یک روند نزولی قیمت آهسته را در پیش گرفت، اما پس از رویارویی اقتصاد جهان با یک بحران بیسابقه، طلا بع یک سراشیبی کاهش ارزش شدید وارد شد و سقوط ارزش چشمگیری را به ثبت رساند.
رسماً وارد بازار خرسی شدهایم
طی چند روز گذشته، شاخص سهام داوجونز(Dow Jones یک شاخص بورس اوراق بهادار که عملکرد سهام ۳۰ شرکت بزرگ لیست شده در بورس ایالات متحده را اندازهگیری میکند) نیز با کاهش ناگهانی روبرو بود، یک سقوط نسبی که از بحران مالی سال ۱۹۲۹ تا به امروز تکرار نشده بود.
شاخص سهام S&P 500 هم روز گذشته یک سقوط ۹/۵ درصدی را شاهد بود. شایان ذکر است که روند کاهش ارزش شاخص S&P 500 از ماه فوریه تا به امروز حدود ۲۶/۷ درصد بوده است.(S&P 500 یک شاخص بورس است که عملکرد سهام ۵۰۰ شرکت بزرگ ایالات متحده را اندازهگیری میکند. این شاخص یکی از بزرگترین و رایجترین شاخصهای سهام است و بسیاری از مردم آن را به عنوان بهترین نماینده برای وضعیت بازار سهام آمریکا توصیف میکنند).
به نظر میرسد که تمام شاخصهای اصلی والاستریت نسبت به نقطهی بیشینهی ارزش خود، به طور متوسط یک افت ارزش ۲۰ درصدی را به ثبت رساندهاند. این روند کاهش ارزش فراگیر باعث شده تا وضعیت بازار برای اولین بار از سال ۲۰۰۹ تا به امروز از حالت «بازار صعودی» به «بازار نزولی» تغییر یابد.
ایتالیا در بدترین وضعیت ممکن قرار دارد
کشور ایتالیا هم به وضعیت آمادهباش درآمده است، زیرا شهروندان این کشور نسبت به بحران اقتصادی و رکورد حتمی پیش رو، بسیار هراسان هستند. در واقع، مقامات مالی این کشور در راستای خنثیسازی آثار شیوع بیماری کرون، ضربات وارده به اقتصاد این کشور و همچنین جلوگیری از بحران مالی بعدی «تعلیق در پرداخت وام» را اعلام کردهاند.
در حال حاضر، اقتصاد کشور ایتالیا که بخش زیادی از درآمدهای خود را مدیون جهانگردان و صنعت گردشگری خود است، به واسطهی شیوع کرونا متحمل ضربهی شدیدی شده است؛ این درحالیست که به نظر نمیرسد روند گسترش کرونا به این زودی پایان یابد.
بیکاری نیز در این کشور اروپایی شایع شده است، تاجایی که تخمین زده شده ۲۸/۹ درصد افراد زیر ۲۵ سال این کشور که توانایی شغلی دارند، اکنون بیکار شدهاند.
علاوه بر ایتالیا، تعداد زیادی از اقتصادهای برجستهی اتحادیهی اروپا نیز تاثیر شیوع بیماری کرونا در جهان و مشکلات اقتصادی همراه آن را احساس کردهاند. این وضعیت بغرنج گریبانگیر کشورهای دیگری همچون آلمان، فرانسه، سوئیس و اسپانیا هم شده است.
حل این مسئله به زمان زیادی احتیاج دارد
گزارشات حاکی از آن است که تا به امروز بیش از ۱۴۰ هزار مورد مبتلا به ویروس کرونا در سراسر جهان به ثبت رسیده است. گرچه تقریبا نیمی از موارد ثبت شده اکنون درمان شدهاند، اما بیش از ۵ هزار مورد مرگ و میر در اثر این بیماری رخ داده است.
با وجود گسترش و شیوع این بیماری در مناطق جدید و سایر کشورهای جهان، انتظار میرود که وضعیت بدتر شده و آمار و ارقام مربوط به کرونا نیز روز به روز افزایش یابد.
با وجود اینکه برای رسیدن به درمان این بیماری تنها به زمان نیاز داریم و درمان آن حتمی است، اما روند توسعهی یک دارو، آزمایش و بررسی و همچنین ارائهی آن به جهان، فرایند زمانبر بوده و احتمالا ماهها و حتی سالها طول خواهد کشید. امیدواریم که با شروع فصل بهار و تابستان این بیماری از بین رفته و یا حداقل روند شیوع آن کاهش یابد.
با توجه به تاثیرات اقتصادی مرتبط با اپیدمی کرونا، جهان همچنان نمیداند که چگونه با عواقب گسترش آن مقابله کند. برخلاف بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ که سریعاً مشخص شد به چه تغییرات و اصلاحاتی برای رفع آن نیاز داریم، وضعیت کنونی شامل ماهیت بهداشتی است، که باعث وخیم شدن اوضاع میشود.
وحشت فدرال رزرو؟
با آغاز روند نزولی ارزش در داراییهای مختلف و پیدا شدن اولین علائم مربوط به یک بحران اقتصادی طی هفتههای گذشته، بانک فدرال رزرو آمریکا سریعاً واکنش نشان داده و نخستین اقدامات پیشگیرانهی خود را آغاز کرد. بانک مذکور طی روزهای گذشته نرخ بهره را به میزان ۰/۵ درصد کاهش داد و پس از مدت کوتاهی معادل ۱/۵ تریلیون دلار نقدینگی وارد بازار آمریکا کرد.
با این حال، اقدامات فدرال رزرو هم نتوانست از سقوط ۲ رقمی والاستریت جلوگیری کند. این درحالیست که اکنون دونالد ترامپ هم به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده از فدرال رزرو خواسته تا اقدام بیشتری در رابطه با این موضوع انجام دهد.
چه درسهایی از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ آموختهایم
از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸، نقطهی اتکاء ریسک مالی جهان از بانکهای مرکزی به صنعت مدیریت دارایی منتقل شد. از این رو، اغلب تحلیلگران اقتصادی معتقداند که دیگر با یک بحران مالی جهانی روبرو نخواهیم شد.
اما، گرچه شکی نیست که شیوع ویروس کرونا در سراسر دنیا تاثیرات عمیق و بسیار گستردهای بر روی سیستمهای جهانی به ویژهی حوزهی اقتصاد خواهد داشت، بسیاری به شکنندگی زیرساختهای اساسی این سیستم به عنوان مقصر اصلی ناآرامیهای اخیرا اشاره میکنند.
در حقیقت دلایل اصلی عدم ثبات در اقتصاد جهان عبارتند از نرخ بهرهی پایین و افزایش اهرمها در سمت خریداران تجاری. به عبارت دیگر، سیستم اقتصادی جهان پیش از این هم وضعیت مناسبی نداشته و این بیماری همهگیر تنها تلنگری بر آن بوده که باعث شده از لبهی تیغ به پایین بیافتد، روندی که سیستمهای جهانی را تحتالشعاع قرار داد و به طور بالقوه احتمال ایجاد بحران مالی بعدی را بالا برد.
نظر شما در رابطه با تاثیر احتمالی ویروس کرونا در آغاز بحران اقتصادی بعدی چیست؟ آیا این بیماری فراگیر باعث وقوع یک وضعیت اقتصادی نابسامان در سراسر جهان خواهد شد؟ نظرات خود را با تیم کوینیت در میان بگذارید.