سیر تا پیاز رمزارز ملی چین

تاریخچه‌ی ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین

در حالی که امروزه 80 درصد از بانک‌های مرکزی جهان فن‌آوری رمزارزها را بررسی می‌کنند، کشور چین از 6 سال گذشته بررسی این فن‌آوری را آغاز کرده است. شیاچوان ژو(Xiaochuan Zhou)؛ رئیس بانک مرکزی چین در سال 2014 با هدف بررسی به‌کارگیری فن‌آوری رمزارزها در فرآیند توسعه‌ی ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین، موسسه‌ی تحقیقاتی ارز دیجیتالی را تاسیس کرده است. در طول چند سال چندین مرکز تحقیقاتی دیگری نیز در سراسر کشور چین ایجاد شده است.

هم‌اکنون و با گذشت شش سال از زمان آغاز فرآیند تحقیق در رابطه با «پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی(DCEP)» کشور چین تصمیم گرفته است تا ارز دیجیتالی بانک مرکزی خودش را منتشر کند. این پروژه در زبان چینی 数字货币 نام دارد که به معنای «ارز دیجیتالی» است، اما افراد بسیاری در این کشور از عبارت انگلیسی DCEP استفاده می‌کنند. بر اساس گزارش کوینیت، آزمایش پروژه‌ی ارزهای دیجیتالی در شهر‌های بزرگ کشور چین همانند شهر‌های شنژن(Shenzhen)، ژیونگان(Xiong’an)، چنگدو(Chengdu) و سوژو(Suzhou) و در کاربرد‌هایی همانند حمل و نقل، آموزش، مراقبت‌های بهداشتی و سایر بخش‌های مرتبط با کالا و خدمات مصرف کنندگان در حال اجرا است. این پروژه‌ی آزمایشی به آرامی در میان شهروندان چینی در حال گسترش است و به‌طور کلی به دیگر روش‌های پرداخت الکترونیکی شباهت دارد.

هم‌اکنون که با توجه به شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا استفاده از پول نقد در چین منسوخ شده است، هدف از راه‌اندازی پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چیست؟

مبادلات مستقیم به کمک ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین

سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین همانند سایر ارزهای دیجیتالی بانک‌های مرکزی به عنوان جایگزین پول نقد(که با اصطلاح M0 شناخته می‌شوند) متولد شده است. اگرچه کشور چین به یکی از پیشرفته‌ترین اقتصاد‌های جهان تبدیل شده است که استفاده از پول نقد را به حداقل رسانده‌اند، اما پول نقد همچنان ابزار رایج معاملاتی است و غالباً انجام فعالیت‌های مجرمانه را تسهیل می‌کند.

با این وجود، سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین در حقیقت از مزایای تکنولوژی بلاکچین بهره نمی‌برد.

حفاظت غیر واقعی از حریم خصوصی کاربران

طرفداران سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین ادعا می‌کنند که به دلیل به‌کارگیری نو‌آوری «حساب‌های متصل ناشناس» این روش بدون این‌که انجام فعالیت‌های مجرمانه همانند پولشویی را تسهیل کند، سطحی از ناشناس ماندن را برای کاربران فرآهم می‌کند. در این سیستم در طی فرآیند انجام تراکنش‌ها از یک حساب به حساب دیگر بسیاری از جزئیات تراکنش قابل حذف است. در صورتی که این موضوع حقیقت داشته باشد، می‌توان آن را به صورت یک عامل صعودی برای رمزارزها در نظر گرفت. چرا که دیجیتالی شدن پول نقد بسیاری از افراد را به سوی استفاده از رمزارزها در زمان انجام مبادلات با یکدیگر سوق خواهد داد. چراکه نظارت بر تراکنش‌های رمزارزی نسبت به سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین دشوارتر است.

همچنین ارز دیجیتالی چین پول قابل برنامه‌ریزی محسوب می‌گردد. دولت چین قادر خواهد بود تنها با یک کلیک، کیف‌پول مشخصی را به هر دلیلی غیرفعال کند و یا از انجام تراکنش جلوگیری کند. در نتیجه چنین شبکه‌ی بلاکچینی به شدت متمرکز است و یک شبکه‌ی بلاکچین واقعی محسوب نمی‌شود.

یک سکه، دو آدرس، سه مرکز

بانک مرکزی چین از نخستین روز رونمایی از این پروژه اعلام کرد که تنها از ویژگی‌های کلیدی فن‌آوری بلاکچین در ساخت سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین همانند پرداخت فرد به فرد(P2P)، قابلیت ردیابی و سیستم غیر قابل دستکاری(Tamper-Proof-Ness) مورد استفاده قرار گرفته است. این سیستم عمدا به‌طور متمرکز طراحی شده است و ساختار ثابت و محدود این پروژه استفاده از آن در فعالیت‌های تجاری را محدود می‌سازد.

در این عبارت «یک سکه» خود ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین را توصیف می‌کند. کیان یائو(Qian Yao)؛ مدیر سابق بخش تحقیقات بانک مرکزی چین اظهار داشت که سکه هسته‌ی سیستم پرداخت و چشم‌انداز کل سیستم را نمایندگی می‌کند، زیرا توسط بانک مرکزی چین تولید و منتشر می‌گردد، دارای ارزش مشخصی است.

«دو آدرس» به پایگاه‌های داده‌ای که توسط بانک مرکزی و بانک تجارت چین اداره می‌شوند، اشاره دارد. یک اقتصاددان آشنا با این سیستم اظهار داشت که «پایگاه‌های داده به دفتر کل مرکزی سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین متصل هستند. ارز دیجیتالی‌ در این پایگاه‌های داده منتشر شده و در نهایت در کل سیستم توزیع می‌گردد.» بانک مرکزی و بانک‌های تجاری چین پایگاه‌های داده را به‌طور جداگانه اداره می‌کنند.

«سه مرکز» به مراکز جدید احراز هویت، مرکز ثبت و مرکز تحلیل بیگ‌دیتا(روشی برای تحلیل داده‌های گسترده) اشاره دارد. مرکز احراز هویت؛ قوانین شناسایی مشتریان را اجرا می‌کند و حساب اعتباری را بر اساس اطلاعات هویتی افراد ایجاد می‌کند. مرکز ثبت؛ انتشار، انتقال و تسویه‌ی تمامی تراکنش‌ها را با هدف توزیع داده‌ها به گره‌های شبکه ثبت می‌کند. در نهایت مرکز تحلیل داده‌ها بر مدیریت ریسک احراز هویت مشتریان و پولشویی تمرکز دارد.

موانع پذیرش سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین

با وجود پیشرفت‌های گسترده‌ی ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین، این پروژه با موانع متعددی مواجه است. همکاری بین بانک مرکزی، بانک‌های تجاری و سیستم‌های پرداخت رایج همانند علی‌پی(Alipay) و وی‌چت‌پی(Wechat pay) بزرگترین چالش این پروژه محسوب می‌گردد.

(بانک مرکزی چین) نیز همانند اغلب پروژه‌های رمزارزی برای پذیرش گسترده‌ی سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی چین در میان مردم تلاش می‌کند. بانک مرکزی چین می‌تواند فرمان جایگزین کردن پول نقد با ارز دیجیتالی را صادر کند اما هنوز امکان به‌کارگیری این سیستم برای تمامی شهروندان این کشور مشخص نیست.

هم‌اکنون بانک‌های تجاری و شرکت‌های فعال در حوزه‌ی پرداخت، روش‌های پرداخت خودشان را به مشتریان پیشنهاد می‌کنند. در این میان، سیستم پرداخت بانک مرکزی چین نه‌تنها یک فرآیند اجرایی اضافی محسوب می‌شود، بلکه هیچ مزیت خاصی را نسبت به سیستم‌های پرداخت کنونی ارائه نمی‌کند. به کارگیری ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین در فعالیت‌های مالی مختلف برای گسترش این پروژه در خارج از رمزارزهای این کشور ضروری است.

دولت چین به‌طور موازی به‌کارگیری ارز دیجیتالی چین در کاربرد‌های تجاری(B2B) را هدف قرار داده است. به عنوان مثال، موسسه‌ی تحقیقاتی ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین با استفاده از فن‌آوری بلاکچین به‌طور فعال زیرساخت‌های مورد نیاز برای به‌کارگیری این نو‌آوری در کاربرد‌های تجاری را ایجاد می‌کند. پلتفرم مبادلات مالی که از سوی دولت چین بودجه‌ی 5 میلیون دلاری دریافت کرده است، نمونه‌ای از این تلاش‌ها محسوب می‌گردد. این پروژه به عنوان «پروژه‌ی ملی با اولویت بالا» فهرست شده است که در میان دیگر پروژه‌های بلاکچینی از اولویت بیشتری برخوردار است.

استفاده‌ی جهانی از ارز دیجیتالی چین تحت کنترل بانک مرکزی چین، هدف اصلی ایجاد پلتفرم مبادلات بلاکچینی را تشکیل می‌دهد.

افزایش کاربرد‌پذیری و ویژگی قرارداد‌های هوشمند

با وجود اجتناب بانک مرکزی چین از به‌کارگیری عبارات (بلاکچین و کریپتو)، ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین بهترین فعالیت کشور چین در حوزه‌ی بلاکچین محسوب می‌شود. این ابزار مالی که توسط ارز رسمی این کشور(RMB) پشتیبانی می‌شود، به‌طور متفاوت از دیگر پروژه‌های بلاکچینی که وعده‌های غیرقابل تحققی را ارائه می‌کنند، ظاهر شده است. از آنجایی که تراکنش‌های این سیستم با ارزش پول واقعی قابل تسویه است، امکان شکوفایی شبکه‌هایی همانند شبکه‌ی خدمات بلاکچین را فرآهم می‌کند.

به ویژه، بانک مرکزی چین هرگز از پتانسیل گسترش به‌کارگیری ارز دیجیتالی این کشور چشم‌پوشی نمی‌کند. عبارت «قرارداد هوشمند» در نقشه‌ی اولیه‌ی این پروژه و مکاتبات رسمی قید شده است. افزایش کاربرد‌پذیری ارز دیجیتالی چین و ایجاد ثروت و رونق اقتصادی اهداف این تلاش‌ها را تشکیل می‌دهد.

در این شرایط تکنولوژی بلاکچین به‌طور جدی شایستگی به‌کارگیری در برنامه‌ی جدید ایجاد زیر ساخت مالی 50 تریلیون دلاری کشور چین را دارا است. با این وجود، موفقیت این پروژه در آینده قابل ارزیابی خواهد بود.

نظر شما نسبت به پروژه‌ی سیستم پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتالی بانک مرکزی چین چیست؟ آیا این پروژه در آینده جایگزین دلار آمریکا در مبادلات بین المللی خواهد شد؟ آیا این پروژه افزایش آگاهی عموم از رمزارزها و گسترش رمزارزهای مستقل در جوامع را موجب خواهد شد؟ نظر خود را به صورت کامنت با ما درمیان بگذارید.