- صنعت استخراج رمزارز در ایران بلاتکلیف بوده و هیچ‌گونه چهارچوب مقرراتی مشخص و شفافی برای آن در نظر گرفته نشده است، رویکردی که باعث شده تا بخش زیادی از فعالیت‌های مربوط به این حوزه اکنون به صورت زیرزمینی دنبال شود. با این حال به گفته‌ی نماینده آستارا در مجلس شورای اسلامی، به زودی قرار است طرح ساماندهی بازار رمزارزها در ایران به کمیسیون اقتصادی ارائه شود. به گفته‌ی وی در این طرح موضوعاتی همچون شفاف‌سازی حوزه فعالیت رمزارزها، چگونگی استفاده و محاسبه قیمت انرژی، نحوه تبدیل رمزارز و غیره مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مدیریت بازار رمزارزها
غلامرضا مرحبا نماینده آستارا در مجلس با اشاره به ضرورت مقابله با هر نوع انحصار در خصوص رمزارزها اظهار داشت «یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران، مسئله انحصار است».
به گفته وی دلیل اصلی بروز مناسبات انحصاری و رانتی در اقتصاد نیز اغلب ناشی از تاخیر در قانونگذاری و فقدان شناخت علمی پدیده‌های نوین است. به گفته غلامرضا مرحبا «چنانچه اقتصاد ایران بتواند در زمان مناسب نسبت به پدیده‌های اقتصادی واکنش نشان دهد، زمینه بروز انحصار و رانت تا حد زیادی در اقتصاد کاهش پیدا می‌کند».
نماینده آستارا در مجلس همچنین خاطر نشان کرد که موضوع رمزارزها واقعیتی است که امروز در پهنه اقتصاد جهانی ظهور کرده و کشورهای مختلف تلاش می‌کنند تا راهکارهای مناسبی برای مواجهه با این پدیده ایجاد کنند. به گفته وی «اساساً یکی از ویژگی‌های کلیدی کارآمدی ساختارهای مدیریتی، توانایی‌هایی است که در مواجهه با پدیده‌های نوظهور از خود نشان می‌دهند.» او با اشاره به اینکه مجلس یازدهم مدت‌هاست از دولت درخواست کرده تا لایحه‌ای در خصوص رمزارزها ارائه کند، گفت:
علی رغم این خواسته و در شرایطی که سرعت تحولات در حوزه رمزارزها بسیار بالاست و هر روز دامنه وسیع‌تری از سرمایه‌گذاران ایرانی جذب این بازار می‌شوند، هنوز قانون، آیین نامه و بخشنامه قابل اتکایی در خصوص صنعت رمزارز ارائه نشده است.
رییس کمیته ارزی کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه صحبت‌های خود اظهار داشت که «بر همین اساس، طرحی در کمیسیون اقتصادی با عنوان مدیریت بازار رمزارزها در دست بررسی است تا مجموعه مسائل مرتبط با فعالیت‌های این حوزه در قالب یک بسته تقنینی دیده شود. در این طرح تکالیف وزارتخانه‌های نیرو، ارتباطات، اقتصاد، اطلاعات، همچنین بانک مرکزی و سایر بخش‌های مربوطه گنجانده شده و با استفاده از دیدگاه‌های کارشناسی و نظر فعالان بازار رمزارزها تلاش خواهد شد بهترین تصمیم اخذ شود».
ظرفیت رمزارزها برای مقابله با تحریم
غلامرضا مرحبا با اشاره به اهمیت شناخت زوایای گوناگون فناوری بلاکچین و رمزارزها یادآور شد «معتقدم با توجه به اینکه ایالات متحده با تکیه بر توانایی‌های دلار، تلاش می‌کند کشورهای مستقلی مانند ایران را از طریق تحریم‌های ارزی و بانکی تحت فشار قرار دهد، فناوری رمزارزها، فرصتی برای پایان دادن به هژمونی دلار آمریکا است. در واقع رمزارز پدیده‌ای است که می‌تواند این هژمونی پولی و مالی را تا حد زیادی خدشه‌دار کند».
نماینده مردم آستارا همچنین اظهار داشت که به جای برخوردهای سلبی با مسئله رمزارزها باید با این پدیده به عنوان یک فرصت اقتصادی روبه رو شد.
به گفته‌ی وی «رمزارزها به این دلیل که از یک طرف ماهیتی مجازی دارند و از سوی دیگر مبتنی بر توانایی‌های نرم افزاری و ظرفیت‌های انرژی ایجاد می‌شوند، با فضای اقتصادی و شرایط تحریمی کشورمان کاملا همخوان هستند. ایران می‌تواند از ظرفیت رمزارزها برای دور زدن تحریم‌ها و سرمایه‌گذاری برای توسعه زیرساختهای خود بهره‌برداری کند».
غلامرضا مرحبا در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره وضعیت قانونگذاری و فعالیت ماینرهای داخلی توضیح داد که:
در شرایط فعلی بسیاری از ماینرها به صورت غیرقانونی فعالیت می‌کنند. بر اساس برخی روایت‌ها، حدود ۴ درصد مصرف انرژی کشور صرف ماینرها برای استخراج رمزارز می‌شود که رقم بالایی است. ضمن اینکه در فعالیت‌های اقتصادی از این دست باید در خصوص موضوعاتی چون چگونگی دریافت مالیات، نظارت‌های سیستمی، نحوه محاسبه قیمت انرژی و سایر موضوعات مرتبط با استخراج رمزارزها تصمیم گیری شود. غلامرضا مرحبا
رمزارزها در ایران بلاتکلیف‌اند
به گفته وی «صنعت رمزارزها در ایران در یک حالت بلاتکلیف قرار گرفته است، نه این پدیده کاملاً ممنوع شده و نه قانونی برای فعالیت‌های معمول در آن تعریف شده است. تجربه فعالیت‌های اقتصادی ایران طی دهه‌های گذشته ثابت کرده، قرار دادن موضوعات اقتصادی و راهبردی در یک فضای معلق تنها به زیرزمینی شدن اقتصاد رمزارزها، ایجاد انحصارات و توسعه مناسبات رانتی در این صنعت نوین منجر خواهد شد.»
به گفته رییس کمیته ارزی کمیسیون اقتصادی این فقدان برنامه‌ریزی‌های کاربردی باعث شد تا در ادامه این موسسات به یک مشکل جدی در اقتصاد کشور بدل شوند و بخش قابل توجهی از ظرفیت‌های بودجه‌ای کشور در یک برهه خاص صرف رفع و رجوع مشکلات برآمده از آنها شود. وی خاطرنشان کرد این تجربه نباید دوباره در خصوص رمزارزها و هر پدیده پولی و مالی دیگری تکرار شود.
مرحبا در پایان صحبت‌های خود اظهار داشت که «بر همین اساس کمیسیون اقتصادی مجلس به دنبال تصویب طرح مدیریت بر بازار رمزارزها است تا ابعاد مختلف موضوع مبتنی بر یک نقشه راه قانونی مشخص شود».
در این طرح موضوعاتی همچون شفاف‌سازی حوزه فعالیت رمزارزها از صدور مجوز تا تولید و نظارت مورد توجه قرار خواهند گرفت. چگونگی استفاده و محاسبه قیمت انرژی، نحوه تبدیل رمزارز به ارزهای معمولی و سایر ضرورت‌هایی که در این خصوص باید به آن توجه شود، در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
نظر شما در رابطه با طرح مدیریت بازار رمزارزها و امکان قانونگذاری این صنعت در ایران چیست؟ آیا به زودی شاهد یک چهارچوب مقرراتی مناسب در ایران خواهیم بود؟
